بر اساس استنادات جهانی علت اصلی علت ناباروری در اغلب مردان واریکوسل است. این بیماری به علت اتساع سیاهرگهای برگشتی از بیضه اتفاق می افتد و اغلب بیضه چپ را درگیر میکند. حال چرا بیضه چپ؟!

علت اینکه اغلب بیضه چپ دچار واریکوسل میشود به دلیل نا متقارن بودن آناتومی بدن در چپ و راست است. سیاهرگی که از بیضه چپ خارج میشود در نزدیکی کلیه به سیارگ کلیوی متصل شده و از آنجا به بزرگ سیاهرگ زیرین بدن میریزد. به دلیل اینکه بیضه راست مواد خود را از طریق سیاهرگ خود مستقیم به سیاهرگ باب میریزد مکش خون از آن بیشتر است و به همین دلیل بیضه راست اغلب موارد درگیر واریکوسل نمیشود. البته واریکوسل دو طرفه هم وجود دارد که به علت عدم رسیدگی به واریکوسل چپ است. در واقع بیماری که دچار واریکوسل بیضه چپ شده است از بیماری خود اطلاع نداشته یا دیر متوجه شده است و این مشکل به بیضه راست هم سرایت کرده است.

نبود دریچه سیاهرگی هم در بروز واریکوسل نقش دارد. در 40 درصد موارد دریچه سیاهرگی در سیاهرگ بیضه چپ وجود ندارد و در 23 درصد موارد در سیاهرگ بیضه راست وجود ندارد. فشار بالای سیاهرگی در کلیه چپ و همچنین انشعاب عمودی سیاهرگ بیضه چپ هم در ایجاد ماریکوسل میتواند موثر باشد.

نشانگان فندق‌شکن (Nutcracker Syndrome)

از جمله دلایل ایجاد واریکوسل یا کیست در تخمدان چپ، فشار سرخرگ روده یا شریان مزانتر فوقانی (superior mesenteric artery) به سیاهرگ کلیه چپ است. در واقع سیاهرگ بین این انشعاب از سرخرگ و آئورت فشرده میشود مثل انبر فندق شکن. فشار به این ناحیه سبب عدم تخلیه خون از بیضه یا تخمدان چپ میشود چون ابتدای سیاهرگ بیضه چپ به سیاهرگ کلیه چپ متصل است. این پدیده بیشتر در خانمها سبب ایجاد کیست تخمدان چپ یا درد پهلو میشود. تقریبا 40 درصد خانمهایی که دچار درد پهلو میشوند از این مشکل است. در واقع فشار دو رگ به هم سبب برگشت خون از سیاهرگ به سیاهرگهای دیگر میشود که این امر سبب درد پهلو یا وجون خون در ادرار میشود. همچنین این پدیده ژنتیکی سبب درد یا واریکوسل در بیضه چپ نیز میگردد.

فشار سرخرگ روده ای به سیاهرگ کلیه که سبب نشانگان فندق شکن میشود. در این بیماری ژنتیکی خون تخمدان چپ یا بیضه چپ به خوبی تخلیه نمیشود و سبب ایجاد کیست تخمدان در زنان، واریکوسل یا هیدروسل مردان میشود.

عدم تخلیه مناسب خون از تخمدان چپ سبب ایجاد کیست میشود. حتی تعداد تخمکهایی که از تخمدان راست آزاد میشود بیشتر است. البته به طور عادی 55 درصد تخمک گذاری در تخمدان راست و 45 درصد از تخمدان چپ است. در واقع بخشی از تنبلی تخمدان میتواند به موارد فوق ربط داشته باشد. حتی در حالت عادی 64 درصد بارداری ها از تخمکهای تخمدان راست است. (https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/10966987)

علت کیست تخمدان چپ: چرا بیشتر کیستها در تخمدان چپ ایجاد میشود؟

کیست تخمدان در نتیجه ضعف و تنبلی تخمدانها است. نرسیدن مواد غذایی مناسب به تخمدان ها ا زعملکرد آنها کم کرده و مانع از آزادسازی تخمکها میشود. تخمکهای آزاد نشده با مایع پر میشوند و کیست ایجاد میکنند. به این کیست کیست سادده یا فانکشنال میگویند. اگر این کیست خونریزی کند به کیست هموراژیک تبدیل میشود. تخمدان چپ به دلیل عدم تقارن بدن و کلیه ها بیشتر مستعد کیست سازی است.

سیاهرگی که خون را از تخمدان چپ میبرد یکی از انشعابات سیاهرگ کلیه است. در حالی که در مورد تخمدان راست این قضیه وجود ندارد. بنابراین خون تخمدان چپ براحتی تخلیه نمیشود و میتواند از علل ایجاد کیست در تخمدان چپ باشد.

خانمهایی که دچار تنبلی تخمدان هستند دارای موهای اضافی بر روی چانه یا بدن هستند. این قضیه در مورد خانمهایی که دچار تنبلی تخمدان چپ هستند یا بیشتر کیستها در تخمدان چپ ایجاد میشود به نحوی است که نیمکره صورت سمت چپ بیشتر موی اضافه دارد.

در هر صورت تنبلی تخمدان یا پلی کیستیک با داروهای گیاهی درمان پذیر است و عصاره ساپوژکس یکی از داروهای موثر و قوی در این زمینه است. هم اکنون بسیاری از پزشکان که اثر این دارو را از طریق بیماران دیده اند به آن اعتقاد پیدا کرده اند و به سایر بیماران نیز توصیه میکنند. برای پیشگیری از تنبلی تخمدان افزایش فولیکول بالغ و رفع کیست مصرف منظم این عصاره توصیه میشود.